Originele snelheid, tijdsduur opblazen en aflaten ongeveer 11′
De titel van de sculptuur ‘Uitslapen met de slapers’ is afkomstig uit het liedje ‘Waiting for the Great Leap Forwards’ van Billy Bragg uit 1988.
In de songtekst staan de zinnen: ‘You can be active with the activists. Or sleep in with the sleepers. While you’re waiting for the great leap forwards.’
Het kunstwerk is een uitbeelding van zo’n slaper die de handen samenhoudt bij het gezicht als een kussen, en met de benen in een staphouding. De figuur sleept een matras met zich mee. Het matras wordt traag opgeblazen en afgelaten. Pakken geraffineerde suiker hangen met koorden aan de figuur en rondom het matras; ze trekken het matras in slappe toestand verstikkend rond de figuur.
De kunstenaar uit met dit werk zijn kritiek op ‘de westerse mensheid’, waartoe hijzelf ook behoort.
Heraclitus schreef ongeveer 2500 jaar geleden: ‘Mijn medemensen weten niet wat ze in wakende toestand doen, zoals ook slapers niet beseffen wat ze doen. Slapers zijn arbeiders, medewerkers aan het wereldgebeuren’ (1).
Het is jammer dat we zo weinig blijken bij te leren. Honger naar geld en macht, eigenbelang… het blijven dominante factoren in het handelen van de mens. Zolang deze factoren ons niet fysiek of in de portemonnee raken, dan doen we gewoon verder – of we maken er zelf gretig gebruik van.
In grote delen van de wereld is de ‘westerse, geraffineerde mens’ niet meer zo’n geweldig rolmodel als we zouden willen of denken te zijn. Een definitie voor ‘geraffineerd’ is: zo slim bedacht of gedaan dat je het niet direct ziet of begrijpt. Synoniemen zijn: geslepen, listig, sluw, maar ook: gezuiverd, kunstig en veredeld (2).
De symbolische pakken geraffineerde suiker bevatten snelle suikers. We krijgen er meteen een energie-boost van, maar met een serieuze dip nadien. Een ideaal middel om ons telkens opnieuw in slaap te sussen, te verstikken. Eens weer bij bewustzijn willen we meer van hetzelfde, in een zich constant herhalende cyclus. We dromen ervan om stappen voorwaarts te zetten, maar eigenlijk staan we stil.
Laat deze slaper een motiverende steun zijn voor alle wakkere en activistische burgers die stappen zetten, hoe klein ook, en die de slapende wakker schudt.
Binnen het sculpturale transformatiegegeven werd gezocht naar zo gelijk mogelijke kleuren voor het beeld en de stof van het matras. Zodoende vormt het werk één geheel waarin een vormverandering plaatsvindt.
Tenslotte kan u zien dat de menselijke figuur gefragmenteerd is. Het opiniestuk ‘Gevaren van de gefragmenteerde mens’ van psychiater Esther van Fenema in de Volkskrant geeft perfect aan waarom daarvoor gekozen is.
(1) Herakleitos: Alles stroomt. Paul Claes, Athenaeum, Polak & Van Gennep, Amsterdam, 2014.
(2) https://www.encyclo.nl/begrip/geraffineerd
